Hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta là một hệ thống gồm nhiều cơ quan; từ làn da, các tuyến nước bọt và dịch, hạch bạch huyết đến các tế bào bạch cầu, kháng thể và nhiều tế bào, chất sinh hóa học khác. Hệ miễn dịch được xem như lực lượng quân đội, bảo vệ cơ thể trước "ngoại xâm" virus, vi khuẩn.

Dịch bệnh do virus Corona tiếp tục lan rộng, khiến nhiều người tử vong. Bài viết này giúp quý vị hiểu rõ hơn về hệ miễn dịch và cách chúng ta có thể tăng sức đề kháng chống lại virus.

1. Cơ thể phản công trước virus Corona thế nào?

Thông thường, khi vào bên trong cơ thể khoẻ mạnh, virus sẽ dần bị tiêu diệt bởi hệ miễn dịch. Khi mới vào cơ thể, số lượng virus sẽ nhân lên rất nhanh qua trung gian tế bào chủ (host), làm chết các tế bào này, tiết ra các dấu hiệu viêm nhiễm và khiến chúng ta có các triệu chứng như: mệt mỏi, sốt. Nếu virus tấn công tế bào phổi (như virus Corona thường bám vào tế bào phổi) sẽ gây ra các triệu chứng hô hấp như: ho, khó thở. Lúc này, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách sản sinh thêm nhiều tế bào (bạch cầu), tạo thêm các kháng thể và tạo thêm các tế bào chuyên diệt virus, dẫn đến các tế bào này nhanh chóng dò tìm ra virus và tiêu diệt chúng. Đa số các triệu chứng là do “cuộc chiến giữa hệ miễn dịch và virus” khi các tế bào nhận ra, theo dõi và tấn công virus hay vi khuẩn.

Vấn đề là cơ thể chúng ta cần thời gian, năng lượng và một hệ miễn dịch tốt để phát hiện và chiến đấu chống virus. Điều này giải thích vì sao đa số bệnh nhân tử vong do virus Corona là người có hệ miễn dịch yếu bởi lớn tuổi hay có các bệnh mãn tính khác.

Vì vậy, cách ly bệnh nhân là cách tốt nhất để chống dịch virus Corona vì lúc đó, họ sẽ dần hồi phục khi virus Corona không thể lan ra những người xung quanh. Với những bệnh nhân yếu, họ sẽ được nhập viện và chữa trị, hỗ trợ để giúp cơ thể có thêm sức chiến đấu với virus.

2. Hệ miễn dịch của chúng ta rất thông minh, bảo vệ cơ thể trước hàng triệu vi khuẩn, virus mỗi ngày

Hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta là một hệ thống gồm nhiều cơ quan; từ làn da, các tuyến nước bọt và dịch, hạch bạch huyết đến các tế bào bạch cầu, kháng thể và nhiều tế bào, chất sinh hóa học khác. Hệ miễn dịch được xem như lực lượng quân đội, bảo vệ cơ thể trước virus "ngoại xâm".

Mỗi ngày, làn da chống lại hàng triệu vi khuẩn tiến vào cơ thể. Nếu vi khuẩn hay virus vào được cơ thể, lập tức các tế bào miễn dịch, thường là tế bào T đi vòng vòng tuần tra, đánh dấu các vi khuẩn như kẻ lạ mặt và bật lên hệ thống báo động, kéo thêm các tế bào khác đến và tiêu diệt virus hay vi khuẩn.

Vậy chúng ta có thể cải thiện hệ miễn dịch (sức đề kháng) bằng cách nào?

a. Chọn lối sống lành mạnh:

Đây là cách hiệu quả nhất vì cơ thể chúng ta sẽ có hệ miễn dịch khỏe mạnh trong một cơ thể cường tráng. Cách sống lành mạnh đơn giản gồm:

- Không hút thuốc, không uống rượu.

- Ăn uống cân bằng (đủ rau cải, trái cây, ít đường, đủ nước...).

- Tập thể dục đều đặn là cách tốt nhất để tạo ra hệ miễn dịch tốt.

- Không tăng cân hay giảm cân.

- Ngủ đủ giấc.

- Rửa tay ít nhất 20 giây/lần bằng nước và xà phòng.

- Ăn thức ăn nấu chín.

- Hạn chế stress và áp lực.

- Giữ tinh thần tốt thông qua yoga, thiền, nghe nhạc.

b. Cẩn thận với các quảng cáo thuốc/thức ăn tăng cường hệ miễn dịch:

Chưa có nghiên cứu nào cho thấy, các thuốc hay thực phẩm chức năng có hiệu quả tăng cường hệ miễn dịch. Trái lại, tăng thêm nhiều tế bào miễn dịch hay tế bào máu có khi làm hại cơ thể như tăng rủi ro đột quỵ.

Điểm mấu chốt của hệ miễn dịch là sự chính xác và tinh nhuệ của các tế bào, không phải là con số vì khi số lượng bạch cầu tăng, chưa chắc cơ thể sẽ có hệ miễn dịch tốt hơn. Ví dụ như ung thư máu bạch cầu (leukemia). Ở bệnh này, số lượng bạch cầu tăng đột biến nhưng những tế bào này chưa trưởng thành đầy đủ, không có khả năng chiến đấu với vi khuẩn và virus, cuối cùng khiến hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh ung thư máu yếu hơn.

Cho đến nay, các bác sỹ vẫn chưa tìm ra câu trả lời chính xác là chúng ta cần bao nhiêu loại tế bào miễn dịch và tăng loại tế bào nào là tốt nhất. Chúng ta chỉ biết là các tế bào miễn dịch luôn làm việc chung, cái cần là tỷ lệ ổn định, chất lượng đồng đều và có hệ thống các cơ quan khác (tim, phổi, thận, gan, da...) khỏe mạnh để cùng hợp tác chiến đấu với hệ miễn dịch.

c. Chích ngừa vaccine là một cách tốt cải thiện hệ miễn dịch:

Khi chúng ta lớn tuổi, hệ miễn dịch dần yếu đi. Các tế bào có thể sinh ra nhiều hơn nhưng chúng mất dần sự nhanh nhạy, chính xác và khả năng tìm diệt virus và vi khuẩn. Vì vậy, các bệnh nhân có hệ miễn dịch yếu (do hút thuốc) hay bệnh nhân trên 65 tuổi thường được khuyên chích ngừa vaccine phổi như một cách để chỉ cho cơ thể biết cách nhận các vi khuẩn phế cầu (Pneumococcal). Nếu các vi khuẩn sau này xâm lấn vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận ra nhanh và tiêu diệt. Nghiên cứu từ trung tâm kiểm soát bệnh Hoa Kỳ (CDC) năm 2010 cho thấy, vaccine PCV13 đã bảo vệ 30.000 bệnh nhân mắc viêm phổi và ngăn ngừa ít nhất 3.000 người chết vì bệnh này.

Nghiên cứu khác của CDC đăng trên tạp chí Nhi Khoa (Pediatrics) năm 2017 cho thấy, giảm tỷ lệ tử vong do bệnh cúm influenza trên trẻ em lên đến 51% khi chích ngừa vaccine.

Tóm lại:

- Virus Corona hay virus khác/vi khuẩn thường sẽ bị hệ miễn dịch khỏe mạnh tiêu diệt.

- Cách ly bệnh nhân, ngăn ngừa lây bệnh qua đường hô hấp (rửa tay, đeo/tháo mặt nạ đúng) là cách tốt nhất để chiến đấu với virus Corona.

- Hệ miễn dịch giảm dần theo tuổi tác, chúng ta chọn cách sống lành mạnh và các biện pháp hỗ trợ khác như chích ngừa vaccine để tăng cường khả năng miễn dịch.

Bác sỹ Huynh Wynn Tran

(https://www.facebook.com/huynhtranmd/posts/10157727880286183)